Bezpieczeństwo budynków i spełnienie przez nie restrykcyjnych wymagań prawnych to podstawa dopuszczenia jakichkolwiek obiektów do użytku publicznego lub wykluczenia dostępu do nich w momencie, gdy stwarzają zagrożenie. Nowo budowane czy też istniejące od dawna budynki będą więc z tego powodu prędzej czy później odwiedzone przez rzeczoznawcę budowlanego, który jest jednym z najważniejszych specjalistów w dziedzinie budownictwa. To właśnie rzeczoznawca zajmuje się przeprowadzaniem ekspertyz i opinii technicznych w budynkach, które mają zostać otwarte lub też tych, w których podejrzewa się konieczność zamknięcia i kapitalnego remontu lub wyburzenia. Czym jednak w praktyce zajmuje się rzeczoznawca budowlany, w jakich dziedzinach może się specjalizować i kto może nim zostać?
Kto może zostać rzeczoznawcą budowlanym?
Funkcja rzeczoznawcy budowlanego powstała z nieustannie rosnącego poziomu skomplikowania technicznego powstających budynków, o których należyty stan i bezpieczeństwo nie da się dziś zadbać bez odpowiedniej ekspertyzy. Specjaliści, którzy byliby w stanie wydawać własną opinię w zakresie oceny stanu technicznego obiektu czy robót budowlanych, uzasadnić ją w sposób wiarygodny i podejmować obiektywnie uzasadnione opinie administracyjne dotyczące budynków stali się coraz bardziej potrzebni, co poskutkowało wprowadzeniem kolejnych zmian do ustawy określającej samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Zgodnie z obecnymi przepisami wytyczne dla rzeczoznawców budowlanych są określone w Obwieszczeniu Marszałka Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 17 sierpnia 2006r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Ustawy – Prawo budowlane (DzU nr 156, poz. 1118) oraz Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (DzU nr 83, poz. 578).
Aby podjąć pracę w zakresie rzeczoznawstwa budowlanego należy zdobyć wyższe wykształcenie kierunkowe w zakresie prawa budowlanego i budownictwa, uzyskać odpowiednią opinię środowiska zawodowego, zdobyć doświadczenie praktyczne na polu zawodowym i pozytywnie ukończyć egzamin na rzeczoznawcę budowlanego. Zawód ten wymaga bowiem nie tylko znajomości zasad budownictwa, ale też przede wszystkim przepisów prawa budowlanego – to na ich podstawie podejmowane są często kluczowe decyzje ekspertyzy. Równie ważna jest tu praktyka w branży budowlanej – rzeczoznawcą nie można zostać kończąc wyłącznie odpowiednie studia i nie pracując w budownictwie.
Specjalizacje rzeczoznawców budowlanych
Branża budowlana jest dziś mocno rozbudowana i obejmuje szereg znacząco różniących się od siebie dziedzin, dlatego też i rzeczoznawcy zwykle specjalizują się w jednej z nich. Zakres ekspertyzy rzeczoznawcy budowlanego może obejmować więc prace konstrukcyjno-budowlane, zabezpieczenia przeciwpożarowe, konstrukcje drogowe, konstrukcje mostowe, konstrukcje kolejowe, konstrukcje telekomunikacyjne, instalacje i sieci różnych rodzajów w tym instalacje i urządzenia cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne, także w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, a nawet zabytki. Rzadko jednak obejmuje więcej niż jedną lub dwie z nich, co wynika oczywiście z ogromnych różnic pomiędzy poszczególnymi dziedzinami i poziomem wiedzy, jakim rzeczoznawca musiałby wykazać się w każdej z nich.
Podstawowe zadania rzeczoznawcy budowlanego
Rzeczoznawca budowlany, jak już zostało po części wyjaśnione, to osoba zajmująca się wydawaniem ekspertyz na temat istniejących już obiektów budowlanych bądź też powstających dopiero konstrukcji. W zakres jego obowiązków wchodziły więc będą przede wszystkim oględziny miejsca, na temat którego ma zostać wydana ekspertyza budowlana – rzeczoznawca zbiera materiały dokumentujące każdy problem i naruszenie przepisów, odpowiednio analizując je i przedstawiając w ostatecznej ekspertyzie lub opinii. Jeśli w jego odczuciu konstrukcja wymaga natychmiastowych poprawek bądź całkowitego zamknięcia funkcjonującego już budynku, informacja taka znajdzie się w dokumencie kończącym ekspertyzę obiektu. To od rzeczoznawcy będzie zależało więc często jak szybko będą postępowały prace budowlane i czy konstrukcja będzie zabezpieczona i przygotowana zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Rzeczoznawcy to jednak nie osoby, których funkcji należy się bać. Najczęściej pracują na zlecenie klientów, udzielając im fachowych porad i przekazując informacje dotyczące używanych przez nich materiałów czy konstrukcji. Rzeczoznawca budowlany Marek Świtlicki wykorzystuje w tym celu szereg narzędzi i metod badawczych, które pozwalają uzyskać mu precyzyjne odpowiedzi na temat właściwości konkretnych konstrukcji i ich bezpieczeństwa użytkowego.
